Eredienstvaardig - feb. 2009

> terug

Een manier om psalmen onberijmd te zingen is het gebruik van ‘reciteertonen’, ook wel psalmodieën, psaimtonen, abdijtonen of kloostertonen genoemd: een combinatie van melodische formules waarop teksten van wisselende lengte kunnen worden gezongen, een soort spreken ‘op verhoogde toon’. In de Engelse traditie van psalmzingen zijn er meestal vier melodisch-harmonische formules, die tezamen een ‘chant’ vormen, bij ons bestaat de psalmtoon meestal uit twee melodische formules: een voorzin en een nazin, aansluitend bij de parallellie van de psalmteksten. In kloosters over heel de wereld worden deze psalmtonen dagelijks gebruikt voor het zingen van de psalmen, doorgaans gebruikmakend van hun eeuwenoude, gregoriaanse melodieën.
Meestal onbegeleid, maar soms ook met enkele ondersteunende akkoorden.
Jelle Stellingwerf maakte, bij de psalmvertaling van de Naardense Bijbel van Pieter Oussoren, nieuwe reciteertonen, waarvan de melodieën aansluiten bij de Geneefse psalmmelodieën, zodat ze in combinatie daarmee gezongen kunnen worden. Euwe de Jong en Daniel Rouwkema maakten er zettingen (akkoorden) bij voor mannenstemmen en orgel. Binnen de toch beperkte muzikale mogelijkheden creëerden ze een maximum aan variatie: a capella en begeleid, eenstemmig en meerstemmig, solistisch en koristisch. Er wordt prachtig zuiver gezongen door geschoolde mannenstemmen. Voor de liefhebber zijn er geregeld fraaie akkoorden te horen in koor en orgel. Naast zestien psalmen is ook af en toe klokgelui opgenomen. Al met al een sfeervolle, bijzonder fraaie cd, die een kloosterlijke rust en sereniteit ademt.

Halvernacht. Psalmen uit de Naardense Bijbel gezongen op kloostertonen. Uitgevoerd door de Cantori Davidici o.l.v. Elbert de Jong. Speelduur 55:38. Uitgeverij Skandalon. Verkrijgbaar in de boek- en cd -winkel.

Dirk Zwart