Friesch Dagblad - nov. 2008
> terug
Puur speelplezier van Friese en Groningse organisten
Cd-recensie
Wim Slagter
Van de orgelspelende broers Euwe en Sybolt de Jong verscheen onlangs, na twee eerdere schijfjes uit Bolsward en Leeuwarden, een nieuwe cd met orgelvierhandig bewerkte delen uit cantates van Johann Sebastian Bach.
Op deze uitgave bespelen ze het grote Hinszorgel van de Bovenkerk in Kampen,
waarbij bij alle arrangementen als uitgangspunt werd gekozen: klinkt het als een echt orgelwerk?
De Jong en De Jong zijn daarin uitstekend geslaagd, zeker vergeleken met hun eerste productie in deze serie, waar het allemaal net té feestelijk en uitbundig was.
De Kamper cd is veel evenwichtiger opgebouwd en bevat een paar juweeltjes,
waarvan je op het eerste gehoor zou zeggen dat het daadwerkelijk om een originele orgelcompositie gaat.
Het komt vooral tot uiting in de bewerkingen waarin een koraalmelodie opduikt, waarbij de aria Liebster Jesu, mein Verlangen (BWV 32), oorspronkelijk een sopraanaria, op haar beurt weer een eenzaam hoogtepunt vormt, met de Dulciaan 8’ van het borstwerk als fraaie uitkomende stem.
De broers slagen er zelfs in - en dat is een compliment! - om een zo aan één bepaald werk verbonden thema als het ‘Dona nobis pacem’ uit de Hohe Messe als orgelwerk in de voor Bach kenmerkende stile antico te ‘verkopen’.
Met een duidelijke toelichting in het begeleidende booklet wordt de geïnteresseerde luisteraar ook gewezen op de vele dwarsverbanden in het werk van Bach, die meer dan eens uit eigen werk ‘citeerde’.
Sietze de Vries
Het speelplezier en het technisch kunnen van Euwe en Sybolt de Jong blijkt eens te meer, maar dat geldt in feite ook voor de nieuwe dubbel-cd van de Groningse organist Sietze de Vries. Het orgel in Leens, ook al uit de werkplaats van A.A. Hinsz, wordt voor drie doelen gebruikt: literatuurspel - waarin Noord-Duitse barok van Brunckhorst, Hanff, Reinken en Bach -, improvisaties en een educatief sprookje voor kinderen, waarin het orgel als wezenlijk bestanddeel van een ‘hoorspel’ wordt gebruikt. Een goed initiatief om ook jonge kinderen met het instrument in aanraking te brengen; wellicht zou een dvd een volgende stap in een groter educatief project kunnen zijn.
De Vries zocht voor zijn improvisaties naar het Nederlandse equivalent van de lutherse koraalvoorspelen van Johann Nikolaus Hanff.
Hij stelde daarbij de tekst centraal en kwam zo uit bij bijvoorbeeld de Geneefse melodieën van psalm 12 (Ach Gott vom Himmel sieh darein), psalm 46 (Ein feste Burg ist unser Gott) en psalm 124 (Wär Gott nicht mit uns diese Zeit).
Dat Sietze de Vries een boeiend en stijlgetrouw improvisator is, heeft hij een en andermaal bewezen, al zijn zijn interpretaties in barokstijl overtuigender dan die met ‘een twintigste-eeuws klankkleed’ (De Vries).
De op Noord-Duitse leest geschoeide koraalpartita over Jesu, meines Lebens Leben vormt tenslotte een fraaie blauwdruk van De Vries’ improvisatietalent — een uitgeschreven notatie zou wellicht niet misstaan.
Een aparte vermelding verdient nog het opnemen van de gebruikte registraties in beide booklets: een echte service aan het adres van de luisteraar.
Conclusie: Sint-Nicolaas zal beide orgel-cd’s op 5 december graag bij de orgelliefhebber afleveren.
- Bach Cantatas, vol. III. Euwe en Sybolt de Jong, 18,95 euro
- Sietze de Vries bespeelt de orgels van de Petruskerk in Leens. Met een educatief sprookje voor kinderen, 18 euro